Hałas i wibracje maszyn: zagrożenie prawne i biznesowe

Ignorowanie problemu hałasu i drgań generuje realne ryzyko, zarówno dla pracowników, jak i dla całej organizacji.

• Aspekt zdrowotny i prawny: długotrwała ekspozycja na hałas o wysokim natężeniu prowadzi do nieodwracalnych uszkodzeń słuchu, które są jedną z najczęściej diagnozowanych chorób zawodowych w Polsce. Równie poważnym zagrożeniem są drgania mechaniczne, które mogą prowadzić do tzw. zespołu wibracyjnego – choroby powodującej zaburzenia w układzie krążenia, nerwowym i kostno-stawowym. Polskie prawo precyzyjnie określa najwyższe dopuszczalne natężenia (NDN) dla obu tych czynników. Dla standardowego, 8-godzinnego dnia pracy poziom ekspozycji na hałas nie może przekraczać 85 dB, a wartość ekspozycji na drgania oddziałujące na kończyny górne – 2,8 m/s². Przekroczenie tych norm to naruszenie przepisów BHP.
  
• Aspekt biznesowy: skutki nadmiernego hałasu to nie tylko ryzyko kar finansowych od Państwowej Inspekcji Pracy. Hałas powyżej 80 dB znacząco obniża zdolność koncentracji, co utrudnia wykonywanie prac precyzyjnych i zwiększa ryzyko wypadków. Z kolei drgania, oprócz negatywnego wpływu na zdrowie, prowadzą do przyspieszonego zużycia maszyn i mogą powodować zmęczenie materiału w konstrukcji budynku, a w konsekwencji do powstawania pęknięć i osłabienia elementów konstrukcyjnych, takich jak posadzki czy belki. Oba czynniki przekładają się na spadek wydajności, wyższą absencję pracowników i pogorszenie ogólnej atmosfery w pracy.

Od problemu do rozwiązania: 3 etapy skutecznej redukcji hałasu

Skuteczna redukcja hałasu i drgań wymaga metodycznego, inżynierskiego podejścia. Cały proces, którego celem jest kompleksowe rozwiązywanie problemów z hałasem i wibracjami przebiega w trzech kluczowych etapach:

1. Diagnoza – Pomiary akustyczne i wibracyjne: podstawą jest precyzyjna identyfikacja problemu. Wykonanie profesjonalnych pomiarów pozwala zlokalizować główne źródła hałasu i drgań, określić ich poziom, częstotliwość i charakterystykę.
2. Analiza i dobór strategii: na podstawie zebranych danych ekspert analizuje drogi przenoszenia się dźwięku i drgań. Kluczowe jest rozróżnienie, czy mamy do czynienia z hałasem powietrznym, czy materiałowym (wibracje). Od tej diagnozy zależy dobór odpowiedniej technologii.
3. Projektowanie dedykowanego rozwiązania: Każda maszyna i każda hala jest inna. Dlatego zamiast uniwersalnych produktów, projektuje się rozwiązanie „szyte na miarę”, które uwzględnia specyfikę urządzenia, wymagania procesu produkcyjnego i dostępną przestrzeń.

Skuteczne metody i technologie akustyczne wyciszania maszyn przemysłowych

W akustyce technicznej stosuje się szereg rozwiązań, które można dopasować do zdiagnozowanego problemu:

1. Obudowy i kabiny akustyczne: to najskuteczniejsza metoda izolacji hałasu powietrznego. Maszynę lub jej najgłośniejszy element zamyka się w specjalnej obudowie, która może obniżyć hałas nawet o 50 dB. Nowoczesne obudowy są projektowane na wymiar i mogą posiadać przeszklone wizjery, systemy wentylacji z tłumikami czy otwory rewizyjne,które nie utrudniają obsługi urządzenia.
2. Ekrany i bariery dźwiękochłonne: stosuje się je, gdy pełna zabudowa maszyny nie jest możliwa lub konieczna. Mobilne lub stacjonarne ekrany ustawia się między źródłem hałasu a stanowiskiem pracy, tworząc „cień akustyczny” i chroniąc pracowników w najbliższym otoczeniu maszyny.
3. Wibroizolacja – walka z hałasem i drganiami u źródła: to kluczowa metoda walki z hałasem materiałowym oraz z samym zagrożeniem drganiami. Polega na odizolowaniu maszyny od podłoża za pomocą specjalnych elementów, takich jak wibroizolatory, maty antywibracyjne czy elastyczne fundamenty. Tłumienie drgań nie tylko redukuje hałas, ale również chroni pracowników i samą maszynę przed uszkodzeniami.
4. Tłumiki i materiały dźwiękochłonne: rozwiązania te stosuje się punktowo, aby zredukować hałas w konkretnych miejscach, np. na wylotach systemów wentylacyjnych czy w otworach technologicznych. Obok tradycyjnych tłumików, które często bazują na materiałach pochłaniających, pojawiają się innowacyjne technologie, takie jak tłumiki akustyczne s|TWIST|, oparte na metamateriałach. 

Tłumik akustyczny s|TWIST| Silencions: redukuje hałas (nawet o 20 dB) bez ograniczania swobodnego przepływu powietrza. Kompaktowe wymiary pozwalają na montaż w ciasnych przestrzeniach obudów przemysłowych czy szaf sterowniczych.

Wdrożenie rozwiązań bez przestojów – czy to możliwe?

Jedną z największych obaw kierownictwa zakładów produkcyjnych jest ryzyko nieplanowanego przestoju na czas adaptacji akustycznych. Profesjonalne zarządzanie projektem pozwala zredukować go do absolutnego minimum. Kluczem jest szczegółowy harmonogram i elastyczność zespołu wykonawczego. Większość głównych prac montażowych można zaplanować i zrealizować w niestandardowych godzinach – pomiędzy zmianami produkcyjnymi lub podczas planowanych przerw technologicznych i konserwacyjnych.

Skuteczność opisanych metod najlepiej obrazują praktyczne wdrożenia. Dobrym przykładem jest jeden z naszych projektów, w którym zmierzyliśmy się z wyzwaniem w zakładzie przetwórstwa drewna – z natury bardzo głośnym środowisku. W artykule „Case Study: redukcja hałasu o 6,1 dB w zakładzie przetwórstwa drewna” opisaliśmy, jak połączenie indywidualnie zaprojektowanych obudów akustycznych z wibroizolacją pozwoliło obniżyć hałas do bezpiecznego dla pracowników poziomu, co bezpośrednio przełożyło się na poprawę warunków pracy.

Silencions: partner w skutecznym wyciszaniu maszyn przemysłowych

Redukcja hałasu i wibracji w działającym zakładzie produkcyjnym to złożone wyzwanie inżynierskie. W Silencions podchodzimy do niego metodycznie – od precyzyjnej diagnozy i pomiarów, przez symulacje i projektowanie dedykowanych rozwiązań (jak obudowy czy nasze autorskie tłumiki), aż po wdrożenie zsynchronizowane z rytmem produkcji.

Naszym celem jest nie tylko spełnienie norm, ale realna i mierzalna poprawa środowiska pracy. Jeśli w Twoim zakładzie występuje podobne wyzwanie, zapraszamy na niezobowiązującą konsultację. Nasi inżynierowie przeanalizują problem i zaproponują skuteczne kroki.